Oilo erruleentzako kaiola diseinatuak
Ikerketa institutuek garapen gehiago gomendatzen dute
Nekazaritza Ikerketa Zentro Federaleko (FAL), Hannoverko Albaitaritza Unibertsitateko eta Hannoverko Medikuntzako Unibertsitateko institutuek "Model project designed cage"ri buruzko azken txostena aurkeztu dute. Txostenak erakusten du aztertutako diseinatutako kaioletan ekoizpen-ekoizpen handiak lor daitezkeela eta etorkizun hurbilean lehiakorrak izango direla ziurrenik inbertsio kostuak handitu arren. Gas-kontzentrazioa (amoniakoa eta karbono dioxidoa) baita aire egonkorrean ere hautsa eta germen edukia balio estandarren azpitik zeuden eta higiene-baldintzak onak ziren aztertutako postu gehienetan. Heriotza-tasak eta luma-pikaketak eta kanibalismoak eragindako kalteak baxuak ziren. Oinaren pilota aldaketak aurkitu diren oilo kopuru altua arazotsutzat jotzen da. Diseinatutako kaioletako egiturek (habia, zabor-eremua eta pertxek) harrera ona izan zuten oiloek, baina oiloek mugitzeko ahalmena eta, bereziki, zabor-eremuen erabilera nabarmen murriztu zuten kasu batzuetan, beraz, oiloen portaera, erabilgarri dagoen espazioa handitu egin da, eta bereziki Zaborren gunea hobetu behar da. Aztertutako kaioletako argi-baldintzek ere gabeziak erakutsi zituzten. Orokorrean, diseinatutako kaiolaren abantailetan oinarrituta, gaur egun oraindik dauden arazo-eremuak gehiago hobetu beharko lirateke.Diseinatutako kaiola eredu-proiektua 2000ko martxoan hasi zen etxebizitza-modu berri honen azterketa praktikoa eta garapena zientifikoki laguntzeko asmoz. Guztira sei praktiketako ustiategik hartu zuten parte proiektuan, eta lau fabrikatzaileek diseinatutako kaiolak aldaera ezberdinetan ezarri ziren eta azterketa garaian gehiago garatu ziren. Ekoizpenaren ekoizpena, oiloen portaera, lumajea eta azaleko kalteak, alderdi higienikoak eta lehiakortasun ekonomikoaren parametroak erregistratu ziren. Azterketa konparatiboak edo esperimentalak ez ziren inkesta praktiko honetan sartu. Animalien Ongizaterako eta Abeltzaintzarako Institutua eta Nekazaritzako Ikerketa Zentro Federaleko (FAL) Enpresen Administraziorako Institutua, Hannoverko Albaitaritza Unibertsitateko Animalien Higienearen, Animalien Ongizatearen eta Baserriko Animalien Etologiaren Institutua eta Laborategirako Institutua. Animalien Zientzia eta Hannoverko Medikuntza Eskolako Animalien Laborategi Zentralak parte hartu zuten.
Ereduaren proiektuaren aurrekariak EBko Kontseiluak (1999/74/EE Zuzentaraua) 2012tik aurrera oilo erruleen ohiko kaiola haztea debekatzeko erabakia izan zen. Une honetatik aurrera, erruleen oiloak EBn bakarrik eduki ahal izango dira kaioletan, baldin eta habiak, zabor-eremuak, pertzak eta animalia bakoitzeko gutxienez 750 cm²-ko espazioa badute. Honen bidez, oiloek beren jokabide-errepertorioa gauzatu ahal izateko. Horrez gain, atzaparrak laburtzeko gailuak ezarri behar dira. Une honetan, ia ez zegoen abeltzaintza mota berri honi buruzko ezagutza praktikorik. 6ko uztailaren 1999ko epaian (2 BvF 3/90), Konstituzio Auzitegi Federalak 10ko abenduaren 1987eko alemaniar oiloen hazkuntza-ordena ere baliogabetzat jo zuen. Horren arrazoiak oiloen hazkuntzaren ordenantzak Animalien Ongizateari buruzko Legearekin bateraezintasuna eta Oinarrizko Legearen zitazio-eskakizunaren aurkako ordenantza urratzea izan ziren. Kontsumitzaileen, Elikadura eta Nekazaritzarako Ministerio Federalak (BMVEL) ondoren, oilo erruleak hazteari buruzko ordenantza berri bat eman zuen Kontseilu Federalaren oniritziarekin (Animalien Ongizatea eta Abeltzaintzako Ordenantza, 28ko otsailaren 2002ko aldaketa). Araudi hau EBko zuzentarautik haratago doa, bai trantsizio-epeen erregulazioari, bai eskuragarri dagoen espazioari buruzko eskakizunei dagokienez.
Aurrekari juridiko horren aurrean, BMVELek Nekazaritza Ikerketa Zentro Federaleko (FAL) Animalien Ongizaterako eta Abeltzaintzarako Institutuari eskatu dio proiektu ereduaren emaitzak Konstituzio Federalaren epaitik eratorritako eskakizunekin alderatzeko adierazpena. 1999ko Auzitegia jokabide zuzenari dagokionez. Institutuak ondorioztatzen du kaiolen diseinuarekin lortutako hobekuntzak ez direla nahikoa alderdi guztietan oilo erruleen portaerari dagokion moduan edukitzeko. Hobekuntzak beharrezkoak dira, batez ere, pertxen antolamendu espazialari eta/edo diseinuari, zabor eremuaren tamainari eta diseinuari, habiaren tamainari eta kaiolen argiztapenari dagokionez. Aldaketa hauek eremu funtzionalen bereizketa eta erabilgarritasun hobea lortu nahi dute.
Iturria: Hannover [fal]
