Предвидување на стечај со само еден параметар
Статистичарот од Росток им препорача на банките: Не заборавајте Мертон!
Добри вести за банките: Во борбата за соодветни капитални ресурси постојано се укажува на високата сложеност на неликвидноста и се жали на зголемената математизација. Но, можеби сепак сè не е толку лошо. „Само еден параметар е доволен за разумно да се предвиди веројатноста должниците да станат несолвентни“, вели проф. Рафаел Вајсбах во студија на Институтот за економија на Универзитетот во Росток.
Прашањето за презадолженоста на државите и банките стана болно, долгогодишно прашање. И официјалната статистика не навестува добро. Додека во 1000-тите, само една од 1960 германски компании банкротирала секоја година, ова во моментов важи за една од 100. Стапката на несолвентност е зголемена за десет пати. Уште поважно е банките, „заштитниците на ризик“ на нашето општество, да можат да ја предвидат несолвентноста на нивните должници. Анализата на историјата на околу 8000 компании го навела статистичарот од Росток Рафаел Вајсбах од Економскиот институт да дојде до заклучок дека е вредно банките да проучуваат дури и наводни едноставни економски теории ако можат да ја пресметаат нивната економска вредност од бројките во нивните огромни бази на податоци сакаат да го затворат капиталот. Економскиот капитал е вредноста на капиталот што е наменета да ја заштити банката од сопствената неликвидност како резултат на несолвентноста на нејзините должници, злогласниот домино ефект.
Банките, секако, имаат пристап до внатрешните квалитативни стручни мислења за нивните должници. Но, како да го претворите ова во квантитативна, односно нумеричка големина за загубата на парите што сте ги позајмиле? Мислењата се различни за оваа точка, при што многу истражувачи им даваат приоритет на моделите со високи димензии. Важен среден чекор на патот кон математички едноставна процедура беше сознанието дека (квантитативна) метрика може да се формулира и од квалитативните проценки на банкарските аналитичари. „Како што растојанието помеѓу два автомобили во движење може лесно да се мери и дава идеја за тоа кога треба да се очекува влијание, може да се измери и растојанието помеѓу заемопримачот и неговото неисполнување“, убеден е Вајсбах.
Како што пишува проф. Вајсбах во една статија која штотуку беше објавена во престижното списание на Корејското статистичко друштво, теоријата за економска рамнотежа резултира со значително поедноставување. Моделот за рамнотежа за кредитниот ризик на должникот од 1974 година сугерира дека нискодимензионалниот опис е доволен за предвидување на несолвентноста. Нејзиниот автор Роберт К. Мертон ја доби Нобеловата награда за економија во 1997 година. Сега професорот Вајсбах успеа да покаже дека дури и само еден параметар, имено краткорочната веројатност за промена на таканаречената рејтинг класа нагоре или надолу за едно ниво, е во голема мера доволен за долгорочно предвидување на несолвентноста. „Фактот дека таквите модели со ниски димензии можат лесно и безбедно да се калибрираат е добредојден несакан ефект. Тоа дава надеж, бидејќи неодамна дури и моделите со милион параметри веќе не беа невообичаени“, вели Вајсбах. Неговиот заклучок: „Не заборавајте Мертон!
литература:
http://dx.doi.org/10.1016/j.jkss.2011.05.001
Извор: Росток [Универзитет]
