Effecten van de oostelijke expansie van de EU op de pluimveemarkt
Veel marktdeelnemers in de oude EU hadden verwacht dat de oostelijke expansie van de EU zou leiden tot een scherpe toename van de leveringen vanuit de Midden- en Oost-Europese landen (LMOE) aan de landen van de oude EU-15. Uit alle tot nu toe beschikbare informatie blijkt echter dat deze angsten over het geheel genomen niet zijn uitgekomen. Blijkbaar werd op de toetreding tot de EU geanticipeerd door de associatieovereenkomsten die vooraf tussen de oude EU en de kandidaat-lidstaten waren gesloten. Deze overeenkomsten voorzagen aanvankelijk in aanzienlijk verlaagde importtarieven en, in sommige gevallen, in belastingvrije import in het jaar vóór de toetreding. Als gevolg van deze overeenkomsten was de invoer van eieren en pluimveevlees uit de LMOE door de EU-15 al vóór de oostelijke expansie toegenomen.
Duitsland is de belangrijkste klant
In de pluimveesector zijn van de kandidaat-lidstaten vooral Hongarije en Polen sterk op de export gericht. De zelfvoorzieningsgraad op het gebied van pluimveevlees in deze landen ligt ruim boven de 100 procent. Tsjechië exporteert ook vrij grote hoeveelheden. Duitsland is voor deze drie landen de belangrijkste afnemer van pluimveevlees.
Sinds de uitbreiding van de EU op 1 mei 2004 hebben de oude EU-staten voornamelijk goedkope artikelen zoals gevogeltepoten aan de LMOE kunnen verkopen. Aan de andere kant komen er ook goederen uit de nieuwe EU-landen tegen lage prijzen naar Duitsland. De leveringen van Poolse kalkoenfilet, die in dit land zeer goedkoop werden aangeboden, zorgden tijdelijk voor onrust op de lokale markt. De gevreesde grote importhausse na de uitbreiding van de EU is tot nu toe echter uitgebleven. Het Federaal Bureau voor de Statistiek heeft zelfs aanzienlijke dalingen in de import uit de toetredingslanden geregistreerd. Ook hiaten in de registratie kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn. Met de toetreding tot de EU zijn de registratiemethoden voor de buitenlandse handel met de nieuwe EU-landen veranderd, waardoor de werkelijke hoeveelheden niet meer volledig in de statistieken verschijnen.
De aanvoer van pluimveevlees van Polen naar Duitsland is sinds het begin van dit jaar bijzonder scherp gedaald: volgens officiële statistieken kwam daar in januari 2004 bijna 6.000 ton vandaan, maar minder dan 1.000 ton in april en mei; In juli steeg de aanvoer weer tot ongeveer 2.500 ton. De tussentijdse daling van de leveringen uit Polen was het gevolg van het feit dat de quota voor de belastingvrije invoer van pluimveevlees uit Polen, die geldig waren van juli 2003 tot aan de toetreding, al in januari 2004 waren uitgeput. Tot de toetreding moesten opnieuw douanerechten van 20 procent van het normale douanetarief worden betaald. De Europese Commissie had een verhoging van de quota afgewezen.
Op de lange termijn zullen de exportmogelijkheden voor goederen uit de LMOE waarschijnlijk in de specialiteiten- en verssector liggen. Als het echter om bevroren goederen gaat, hebben de LMOE te maken met concurrentie van andere grote leveranciers van goedkope goederen op de wereldmarkt, zoals Brazilië.
Bron: Bonn [ZMP]
