Handel betaalt hogere prijzen dan de prijs voor varkensvlees geeft

De prijs van varkensvlees bereikt een nieuw dieptepunt. Maar de handel betaalt de boeren toeslagen en houdt zich terug met acties. Toch roept hij worstfabrikanten op om hun prijzen aan te passen aan de goedkopere grondstof. Het kopen en verkopen van varkensvlees wordt steeds meer een politieke uitdaging voor de voedselhandel. Terwijl onder druk van het overaanbod aan de producentenkant de prijzen kelderen van 2,30 (in juli op 1,42 €) naar 1,25 € per kg slachtgewicht, houden discounters en supermarkten zich terughoudend op het stimuleren van de verkoop met lagere prijzen.
"De handel is erg geïntimideerd", zegt Hans-Richard Schneeweiß, hoofd van Edeka Hessenring. Aandacht voor de publieke opinie zet handelaren aan om te proberen de wetten van vraag en aanbod omver te werpen. De boeren protesteren tegenwoordig voor de winkels, bondsminister Julia Klöckner dreigt zelfs met een wettelijk verbod op lage prijzen. Landbouw en politiek houden de voedselhandel verantwoordelijk voor een ontwikkeling waarop zij, als afnemer van amper een derde van de hoeveelheid, slechts beperkte invloed heeft. Bovendien zijn directe leveringsrelaties met Bauen de uitzondering. Desalniettemin proberen de Edeka-regio's Noord, Zuidwest en Zuid-Beieren in ieder geval de leveranciers van hun regionale programma's te behoeden voor een financiële ineenstorting. Met een toeslag bovenop de huidige marktprijs ben je verzekerd van minimaal 1,40 euro per kg varkensvlees. Kaufland introduceert minimumnotering voor houderij van vorm 2 Rewe betaalt sinds eind 2020 prijzen die overeenkomen met het marktniveau van voor het uitbreken van de Afrikaanse varkenspest en het instorten van de exportmarkt. Vanaf september 2021 worden de bijbetalingen weer verhoogd. Lidl houdt al meer dan een jaar vast aan het prijsniveau van voor het begin van de Afrikaanse varkenspestcrisis en betaalt zijn leveranciers prijzen die gebaseerd zijn op een prijs van ruim 1,45 euro per kilogram varkensvlees - ook als de prijs lager is. Ondanks de inzinking in de notering is er niet opnieuw onderhandeld over de inkoopprijzen, benadrukt de discounter. Aldi Nord legt uit dat er "geen directe contractuele relaties zijn met boeren, en prijsafspraken of specificaties voor onze leveranciers worden gereguleerd door het kartelbureau."

Kaufland introduceert een minimumnotering voor varkensvlees uit de niveau 2-houderij. De leveranciers krijgen minimaal 1,40 euro/kg varkensvlees. De discounter verwijst naar de gesprekken die hij al maanden voert met boeren, verwerkers en politici, maar benadrukt tegelijkertijd dat prijzen het resultaat zijn van vraag en aanbod op internationale markten. De handel is slechts een van de vele kopers. Het is een kwestie van politiek om de verandering in de landbouw te ondersteunen en op lange termijn bij te dragen aan een financiële opvang van boeren. Maar bovenal blijft constructieve samenwerking tussen alle partijen nodig, zo stelt de discounter. Distributiegevechten gaan door De distributiegevechten zijn nog niet voorbij. Zo wordt de vleeswarenindustrie door het hoofdkantoor van Edeka geconfronteerd met de vraag om de huidige kostenvoordelen bij de inkoop van vlees om te zetten in lagere prijzen. De huidige contracten zijn veelal gebaseerd op offertes van 1,50 euro/kg. Ergens in de waardeketen van veredelaars, vleesvarkens, slagers, verwerkers en marketeers loopt 'het geld vast', zegt een deelnemer. De vraag is waar de industrie dit voordeel wil compenseren en wijst op de gestegen kosten voor het beëindigen van arbeidsovereenkomsten, voor transport, energie en verpakking. De handel vermoedt op zijn beurt dat de leveranciers een hoger rendement halen. Handelsmanagers zijn ervan overtuigd dat de fabrikanten het geld niet aan de boeren zouden doorgeven.

Vanuit de vleesindustrie daarentegen wordt gezegd dat de handel door het wegvallen van de campagne beduidend hogere marges tot 35 procent haalt. Acties brengen alleen enkelcijferige marges met zich mee. In heel Europa is er teveel varkensvlees op de markt. Vanwege de Afrikaanse varkenspest hebben de exporterende landen, vooral China, hun grenzen gesloten. Coronamaatregelen verminderen de binnenlandse vraag blijvend, de regenachtige zomer bederft ook de barbecue-business en de vraag neigt hoe dan ook af te nemen. Met 850.000 is het aantal wekelijkse slachtingen in Duitsland verre van eerdere hoogtepunten van 1,1 miljoen en zal het blijven dalen. Met name de conventionele varkenshouderij komt hierdoor steeds meer onder druk te staan. De kloof tussen de historisch lage producentenprijzen en de opportunistische winkelprijzen wordt groter. Voedselkrant 02.09.21