Overschot aan biologische melk

Denemarken en Duitsland produceren het meest

Biologische zuivelproducten zijn inmiddels in veel Europese landen niet meer weg te denken uit het supermarktassortiment. In 2001 werd 15 miljoen ton biologische melk gemolken in 2,24 Europese landen waarover informatie beschikbaar is, wat overeenkomt met een aandeel van 1,9 procent in de totale productie. Denemarken en Duitsland produceren momenteel de grootste hoeveelheden biologische melk.

Veel EU-landen zijn momenteel echter niet in staat om al hun melk met biologische premie op de markt te brengen, omdat ze kampen met overschotten. Dienovereenkomstig ervaren sommige landen nu een daling van de productiegroei, vooral omdat de producentenprijzen dalen. Daarnaast ontstaan ​​verkoopproblemen door het wegvallen van exportmarkten en toenemende importconcurrentie.

Toch groeit het marktaandeel van biologische melk in de foodretail (LEH) door de jaren heen. Ook hier loopt Denemarken voorop en heeft het al een aandeel van meer dan 15 procent behaald.

Denemarken: Verkoopproblemen bij export

In 2002 was de levering van biologische melk in Denemarken goed voor ongeveer tien procent van de totale melkproductie, namelijk 443 miljoen kilogram. De massale promotie van biologische landbouw leidde tot het zogenaamde Deense "biologische melkmeer"; meer dan de helft van de Deense biologische melkproductie wordt nu verwerkt tot conventionele kaas en gefermenteerde melkproducten.

Arla Foods is de grootste zuivelfabriek en tevens de grootste biologische zuivelfabriek van Europa. In 2001 ging ongeveer 90 procent van alle Deense biologische melkproductie, oftewel 415 miljoen kilogram, naar Arla Foods. Hiervan kon slechts ongeveer 40 procent worden verkocht als biologische goederen. Om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen, wordt in 2004 slechts 335 miljoen kilogram biologische melk aan Arla geleverd. Al met al zal de biologische melkproductie in 2004 waarschijnlijk minder dan 400 miljoen kilogram bedragen.

De Deense biologische melkproductie is sterk exportgericht: 33 procent van de biologische melkproducten is bestemd voor de export, hoewel ook hier steeds meer afzetproblemen optreden. Aan de consumentenkant is er bijna geen prijsverschil tussen biologische melk en gangbare producten.

Duitsland: Stagnerende melkproductie

Voor 2003 wordt de Duitse biologische melkproductie door de ZMP geschat op 430 miljoen kilogram, wat overeenkomt met een aandeel van ongeveer 1,5 procent van de totale melkproductie. Hiervan is circa 370 miljoen kilogram ingezameld via zuivelfabrieken en circa 26 miljoen kilogram direct verwerkt en vermarkt. De rest moest worden verkocht als conventionele melk. Het aandeel biologische melk dat werd opgehaald bij zuivelfabrieken maar conventioneel op de markt werd gebracht, was waarschijnlijk 25 tot 30 procent van het totale productievolume. In 2003 zijn nieuwe verwerkings- en marketingmethoden ontwikkeld, zodat het aandeel biologische melkproducten dat in 2004 tegen conventionele prijzen wordt verkocht, aanzienlijk moet worden verminderd.

Het belangrijkste afzetkanaal voor biologische melk en zuivelproducten is de foodretail met een aandeel van 60 procent. 25 procent gaat naar de natuurvoedingshandel en elf procent wordt rechtstreeks op de markt gebracht. Biologische melk vind je nu in alle grote supermarkten.

Groot-Brittannië: onderaanbod vanaf 2005?

In 1999 bedroeg de aanvoer van biologische melk in Groot-Brittannië nog maar 33 miljoen kilogram. In 2001 was er een onderaanbod op de Britse biologische melkmarkt. Dankzij overheidssubsidies en een verleidelijke producentenprijs groeide het aanbod vervolgens fors en bedroeg in 2002/03 ruim 299 miljoen kilogram, wat leidde tot overschotten. Slechts 62 procent van de hoeveelheid kon als biologische goederen op de markt worden gebracht.

Vanwege de overcapaciteit wordt verwacht dat veel boeren in 2004/05, wanneer ze niet langer contractgebonden zijn, terug zullen schakelen of hun activiteiten volledig zullen staken, wat op zijn beurt kan leiden tot een onderaanbod van biologische melk.

Nederland: Uitbreidbare biologische kaasmarkt

In 2003 werd er in Nederland zo'n 107 miljoen kilo biologische melk geproduceerd. Ongeveer 81 procent hiervan zou als biologische goederen op de markt kunnen worden gebracht. De overschotsituatie zal waarschijnlijk nog enige tijd blijven bestaan. Het verkoopaandeel van biologische zuivel in de totale markt nam in 2003 licht toe tot 2,6 procent, dat van biologische kaas was 1,3 procent. Al met al lijkt de markt voor biologische kaas nog steeds veelbelovend. In 2003 kwamen er verschillende productinnovaties op de markt. Daarnaast is de export van biologische kaas, met name naar Duitsland, aanzienlijk.

Bron: Bonn [ZMP]